Inhalt
- | Kapitel kaufen InhaltsverzeichnisV
- | Kapitel kaufen Dritte philologische Vorbemerkung zur Edition Ulrichs von Straßburg, De summo bono, von Loris SturleseVII
- | Kapitel kaufen Prolegomena, von Sabina TuzzoXIII
- | Kapitel kaufen I. Handschriftliche ÜberlieferungXIII
- | Kapitel kaufen II. HandschriftenverhältnisseXIII
- | Kapitel kaufen III. Technische ErläuterungenXIV
- | Kapitel kaufen 1. Zum TextXIV
- | Kapitel kaufen 2. Zum QuellenapparatXIV
- | Kapitel kaufen 3. Zum VariantenapparatXIV
- | Kapitel kaufen IV. Siglen und AbkürzungenXV
- | Kapitel kaufen LiteraturverzeichnisXVII
- | Kapitel kaufen ULRICI ENGELBERTI DE ARGENTINA | DE SUMMO BONO | LIBER SEXTUS | TRACTATUS PRIMUS, SECUNDUS,TERTIUS (CAPITULA 1 – 6)1
- | Kapitel kaufen TRACTATUS PRIMUS: De propriis Spiritus sancti et de primo dono eius, quodfuit gratia innocentiae, et de peccato originali sibi opposito3
- | Kapitel kaufen 1. De propriis personae Spiritus Sancti3
- | Kapitel kaufen 2. De perfectione hominis per scientiam et virtutes in statu innocentiae et per gratiam gratum facientem5
- | Kapitel kaufen 3. De statu hominis secundum corpus et de potentia peccandi, in quo est, an homo primo potuerit peccare venialiter13
- | Kapitel kaufen 4. De condicionibus natorum in statu innocentiae, in quo est de loco primorum parentum, id est de Paradiso, et de modo illius status et de praescitis, an manente illo statu nati fuissent18
- | Kapitel kaufen 5. De peccato originali et de modo traductionis ipsius et de poena sibi debita et de aliis multis dubitabilibus circa hanc materiam28
- | Kapitel kaufen TRACTATUS SECUNDUS, De virtute in communi et specialiter de illis virtutibus,quae inter morales praecipue sunt morales, id est de fortitudine et temperantia47
- | Kapitel kaufen 1. De subiecto virtutis et eius divisione et de principiis generantibus ipsam in nobis47
- | Kapitel kaufen 2. Qualia oportet esse principia, quae sint virtutis moralis generativa, et de materia, circa quam est virtus moralis, et de formali eius definitione et de oppositione vitiorum et virtutum et de arte inveniendi medium55
- | Kapitel kaufen 3. De involuntario per vim et per ignorantiam et de voluntario, quod opponitur utrique eorum64
- | Kapitel kaufen 4. De electione et consilio71
- | Kapitel kaufen 5. De nominibus et distinctionibus virtutum moralium, in quo est sufficientia virtutum cardinalium et in quo specialiter agitur de fortitudine vera et de extremis eius76
- | Kapitel kaufen 6. De fortitudinibus non veris, sed dictis per similitudinem ad veram fortitudinem et de quibusdam virtutibus annexis verae fortitudini et de vitiis, quae illis opponuntur83
- | Kapitel kaufen 7. De residuis virtutibus annexis verae fortitudini et de vitiis eis contrariis91
- | Kapitel kaufen 8. De temperantia proprie et communiter dicta, et circa quae sit temperantia proprie dicta et de extremis eius, in quo est de virginitate96
- | Kapitel kaufen 9. De divisione intemperantiae communiter sumptae et quando sit mortale vel veniale peccatum, in quo est de temperantia consistente in solo actu interiori cordis et de modis gulae104
- | Kapitel kaufen 10. De comparatione contrarii temperantiae ad timiditatem oppositam fortitudini et de virtutibus annexis temperantiae et vitiis oppositis eisdem111
- | Kapitel kaufen TRACTATUS TERTIUS: De virtutibus, quas supra vocavimus adiunctas virtutibus cardinalibus, scilicet fortitudini et temperantiae, et primo de liberalitate122
- | Kapitel kaufen 1. De materia ipsius et vitiorum oppositorum eidem et qualiter copulatur vel infertur vitium vitio et qualiter unum peccatum est causa aliorum, in quo est de septem capitalibus vitiis et filiabus eorum122
- | Kapitel kaufen 2. Qualiter liberalis et prodigus et illiberalis se habeant circa pecunias et de propriis actibus ipsorum et de quo dandum sit et quis sit magis proprius actus liberalitatis et de comparatione prodigalitatis ad illiberalitatem132
- | Kapitel kaufen 3. De prodigalitate et quibus non sit dandum, quibus tamen prodigus dat, etc141
- | Kapitel kaufen 4. De illiberalitate, in quo est in communi de multis speciebus illiberalis acceptionis et specialis prosecutio de usura145
- | Kapitel kaufen 5. De furto, quid sit, et quot modis curritur cum fure et quod necessaria sit restitutio et a quibus et de quibus rebus debeat fieri153
- | Kapitel kaufen 6. Quomodo sit restitutio facienda, et cui a fure vel emptore furti vel ab eo, qui aliquid invenit157
- | Kapitel kaufen Index auctoritatum165
- | Kapitel kaufen Index nominum179
Beschreibung
Dieser Teilband thematisiert zunächst den Zustand der Menschheit vor dem Sündenfall. Ulrich entwickelt darin in Nachfolge von Albert dem Großen eine philosophische Lehre des vollkommenen Menschen. Es folgt sodann eine ausführliche Tugendlehre, die sich streng an der Systematik der "Nikomachischen Ethik" des Aristoteles orientiert und die der Verfasser in ständiger und punktueller Auseinandersetzung mit der klassischen griechischen Moralphilosophie untersucht. Dabei verfährt Ulrich ausdrücklich per principia philosophica und hebt die Rolle der natürlichen Vernunft hervor. In diesem rationalen und systematischen moralphilosophischen Rahmen beschäftigt er sich außerdem mit aktuellen kirchenrechtlichen Problemen, wie z. B. dem des Wuchers.