BUCH
Summa, liber III
Herausgeber: Sturlese, Loris
Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi, Bd. 5,3
2024
Zusätzliche Informationen
Bibliografische Daten
Abstract
Die Summa des Nikolaus von Strassburg, früher auch Summa philosophiae genannt, wurde am Anfang dieses Jahrhunderts von Martin Grabmann wiederentdeckt. Es handelt sich dabei um ein unvollendetes Philosophiekompendium, das der Dominikaner (nach 1330 gestorben) in den zwanziger Jahren des 13. Jahrhunderts verfasst hat. In den drei erhaltenen Büchern werden verschiedene Probleme der mittelalterlichen Philosophie z.T. sehr ausführlich debattiert. Im Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi soll das gesamte Werk ediert werden, da es sich um ein wichtiges Dokument aus der unmittelbaren Umgebung Meister Eckharts und Meister Dietrichs handelt.
Inhaltsverzeichnis
Zwischenüberschrift | Seite | Aktion | Preis |
---|---|---|---|
Cover | U1 | ||
Inhaltsverzeichnis | V | ||
LIBER TERTIUS | 3 | ||
Prooemium | 3 | ||
TRACTATUS PRIMUS: De formis materialibus in communi | 4 | ||
Quaestio 1: Quid sit forma et quae condiciones consequantur universaliter omnem formam et specialiter omnem materialem formam | 4 | ||
Quaestio 2: Dubitationes circa primam et secundam definitionem formae | 5 | ||
Articulus primus: Quare omnem formam consequatur aliquod esse | 5 | ||
Articulus secundus: Quare omnem formam consequatur aliqua operatio | 6 | ||
Articulus tertius: Quare nulla forma, substantialis maxime, potest esse immediatum principium operationis | 8 | ||
Articulus quartus: Quare omnis forma sit simplicis formae essentia et invariabilis | 9 | ||
TRACTATUS SECUNDUS: De formis materialibus in speciali | 11 | ||
Prooemium | 11 | ||
Sectio prima: De qualitatibus primis | 11 | ||
Quaestio 1: Definitiones qualitatum primarum | 11 | ||
Quaestio 2: Quod primae qualitates non sunt formae substantiales elementorum | 14 | ||
Quaestio 3: Quare dicantur primae qualitates | 14 | ||
Quaestio 4: Distinctiones primarum qualitatum | 15 | ||
Quaestio 5: De numero primarum qualitatum | 16 | ||
Sectio secunda: De qualitatibus secundis. De coloribus | 17 | ||
Prooemium | 17 | ||
Quaestio 1: Quid sit color | 17 | ||
Quaestio 2: Solvuntur difficultates circa coloris descriptionem | 20 | ||
Quaestio 3: Quomodo generantur extremi colores in corpore terminato | 23 | ||
Quaestio 4: Quomodo generantur medii colores in corpore terminato | 25 | ||
Quaestio 5: Quomodo generantur colores in corpore non terminato, sicut sunt nubes | 28 | ||
Sectio tertia: De saporibus | 29 | ||
Prooemium | 29 | ||
Quaestio 1: Utrum sapor sit qualitas simplicis vel compositi vel utrum sit qualitas prima vel secunda | 29 | ||
Quaestio 2: Utrum sapor sit umidi vel sicci actu vaporatum | 30 | ||
Quaestio 3: Quot sint causae saporum | 31 | ||
Quaestio 4: De generatione saporum et numero | 32 | ||
Sectio quarta: De odoribus | 33 | ||
Prooemium | 33 | ||
Quaestio 1: Utrum odor sit qualitas simplex vel composita | 34 | ||
Quaestio 2: Qualiter odor sit actus calidi et sicci | 34 | ||
Quaestio 3: Qualiter sit passio saporis | 35 | ||
Quaestio 4: Utrum sit sequela totius complexionis rei odorantis | 36 | ||
Quaestio 5: De speciebus et differentiis odoris | 38 | ||
Sectio quinta: De sono in communi | 39 | ||
Prooemium | 39 | ||
Quaestio 1: Quid sit sonus | 40 | ||
Quaestio 2: Quomodo sonus alteret medium et quomodo sensum | 43 | ||
Quaestio 3: Utrum sonus generatur tantum in uno aere numero vel in multis partibus aeris successive | 44 | ||
Quaestio 4: Utrum generatio soni sit naturalis vel violenta | 45 | ||
Quaestio 5: Utrum soni obviantes sibi in aere se mutuo corrumpant | 46 | ||
Quaestio 6: Cui per se competat sonare | 48 | ||
Quaestio 7: Quot modis generetur sonus | 49 | ||
Sectio sexta: De sono in speciali | 51 | ||
Prooemium | 51 | ||
Quaestio 1: De echo | 51 | ||
Articulus primus: Quid sit et utrum in eo fiat reflexio eiusdem aeris percussi | 51 | ||
Articulus secundus: Utrum semper fiat et si sic, quare non semper audiatur | 52 | ||
Articulus tertius: Quare frequenter auditur echon ad montes et ad silvas altas | 53 | ||
Quaestio 2: De voce | 53 | ||
Articulus primus: Quid sit vox | 53 | ||
Articulus secundus: Utrum vox semper sit signum imaginationis vel affectus vel naturae | 55 | ||
Articulus tertius: Specialiter de voce significante intellectum et mentis affectum et quaeritur, unde habeat et per quem modum significare mentis affectum | 56 | ||
Articulus quartus: Utrum sermo sit homini naturalis vel non | 60 | ||
Articulus quintus: Utrum voces significent res vel passiones animae | 60 | ||
Articulus sextus: De differentiis vocum, quae sint et quot | 61 | ||
Articulus septimus: De mutatione vocum secundum aetatem et sexum | 63 | ||
TRACTATUS TERTIUS: De formis artificialibus | 65 | ||
Prooemium | 65 | ||
Quaestio 1: An formae artificiales educantur de potentia materiae vel de potentia subiecti sicut aliae formae vel inducantur ab extra | 65 | ||
Quaestio 2: Utrum productivum principium earum sit sola forma vel compositum | 68 | ||
Quaestio 3: Quomodo differant a formis naturalibus | 69 | ||
Quaestio 4: Utrum formae artificiales sint aliquo modo principium motus et utrum possint dici naturales | 70 | ||
Quaestio 5: Quare omnes formae artificiales sint accidentales | 71 | ||
TRACTATUS QUARTUS: De formis intentionalibus | 73 | ||
Prooemium | 73 | ||
Sectio prima: De formis intentionalibus in communi | 73 | ||
Quaestio 1: Quid sit forma intentionalis | 73 | ||
Quaestio 2: Utrum ipsa educatur de potentia materiae vel subiecti et quare in eis genitum multo plus assimulatur generanti quam in generationibus realium formarum | 78 | ||
Quaestio 3: Utrum principium productivum formarum intentionalium sit forma vel compositum | 79 | ||
Quaestio 4: Quae sint condiciones formarum intentionalium vel quare competant eis tales condiciones, scilicet quare non habent contrarietatem et quare producantur in instanti | 81 | ||
Sectio secunda: De formis intentionalibus magis in speciali et primo de lumine | 90 | ||
Prooemium | 90 | ||
Quaestio 1: Quid sit lumen, quod descendit a corporibus luminosis | 90 | ||
Quaestio 2: Utrum lumen in aere sit qualitas intentionalis vel realis | 95 | ||
Quaestio 3: Utrum lumen ignis et lumen superiorum corporum sunt unius rationis | 98 | ||
Quaestio 4: Quomodo ad multiplicationem luminis consequatur calor | 99 | ||
Quaestio 5: Quare ignis inter omnia alia elementa magis luceat et tamen non luceat nisi in materia aliena | 100 | ||
Quaestio 6: Quae sit differentia luminis, lucis, splendor et radii et aliorum, per quae natura lucis exprimitur | 100 | ||
Sectio tertia: De forma, quae apparet in speculo | 101 | ||
Prooemium | 101 | ||
Quaestio 1: De forma in se | 101 | ||
Quaestio 2: De forma gratia recipientis | 103 | ||
Articulus primus: In quo sit talis forma sicut in subiecto | 103 | ||
Articulus secundus: Utrum talis forma in speculo sit secundum superficiem vel solum recipiatur in eo ut in puncto, et quare interdum appareat in superficie, aliquando vero in profundo | 104 | ||
Articulus tertius: Secundum quam naturam competat speculo recipere talem formam vel quibuscumque aliis, sicut quibusdam metallis | 105 | ||
Quaestio 3: De forma gratia generantis | 106 | ||
Articulus primus: Quare anterior pars aspicientis citius videatur quam posterior | 106 | ||
Articulus secundus: Quare in quibusdam speculis superius apparet inferius et e converso et dextrum sinistrum et e converso, in quibusdam vero apparet recte, et quare in quibusdam una sola | 106 | ||
Sectio quarta: De speciebus existentibus in potentiis sensitivis | 107 | ||
Prooemium | 107 | ||
Quaestio 1: Quare species intentionales diu maneant in sensu | 107 | ||
Quaestio 2: Quares plures tales formae possint esse simul secundum habitum et non secundum actum | 109 | ||
TRACTATUS QUINTUS: De formis substantialibus in generali | 110 | ||
Prooemium | 110 | ||
Quaestio 1: Quid sit forma substantialis | 110 | ||
Quaestio 2: Utrum in ipsis possint esse gradus ita, quod unius rei sint plures formae substantiales | 111 | ||
Quaestio 3: Quot modis possint poni gradus in formis | 119 | ||
Quaestio 4: Quare forma substantialis materialis multiplicabilis est secundum numerum in eadem specie et formae separatae a materia non sunt multiplicabiles | 120 | ||
Quaestio 5: Quot et qualium operationum principium sit forma substantialis | 124 | ||
TRACTATUS SEXTUS: De formis substantialibus in speciali | 126 | ||
Prooemium | 126 | ||
Sectio prima: De formis elementorum | 126 | ||
Quaestio 1: De elementis in communi | 126 | ||
Articulus primus: Quot modis dicatur elementum et quid sit elementum et quid sit forma substantialis elementi | 126 | ||
Articulus secundus: Opiniones antiquorum philosophorum circa elementa | 127 | ||
Articulus tertius: De generatione et corruptione elementorum ad invicem | 130 | ||
Quaestio 2: De elementis in speciali | 132 | ||
Articulus primus: De igne | 132 | ||
Articulus secundus: De aere | 135 | ||
Articulus tertius: De aqua | 137 | ||
De qualitatibus aquae | 137 | ||
De loco aquae | 140 | ||
De motu aquae | 141 | ||
Articulus quartus: De terra | 145 | ||
De qualitatibus terrae | 145 | ||
De situ terrae | 147 | ||
Sectio secunda: De formis mixtorum et de ipsis mixtis inanimatis | 148 | ||
Prooemium | 148 | ||
Quaestio 1: De mixtis primae compositionis in generali | 148 | ||
Articulus unicus: De vapore in generali | 148 | ||
Quaestio 2: De impressionibus aeris in speciali | 150 | ||
Articulus primus: De impressionibus aeris, quae generantur ex vapore sicco tantum | 150 | ||
Articulus secundus: De impressionibus aeris, quae generantur ex umido tantum | 152 | ||
Articulus tertius: De ventis et eorum causa | 156 | ||
Articulus quartus: De tonitruo | 161 | ||
Articulus quintus: De terraemotu | 164 | ||
Articulus sextus: De iride et circulis solis et lunae, de cometis et coloribus nubium et nebularum et de galaxia | 166 | ||
Quaestio 3: De formis substantialibus mixtorum inanimatorum. De metallis | 169 | ||
Sectio tertia: De forma substantiali mixtorum animatorum, scilicet de anima | 171 | ||
Quaestio 1: De natura animae et definitionibus eius | 172 | ||
TABULA CONTENTORUM | 179 | ||
Index auctoritatum | 191 | ||
Index nominum | 198 | ||
Index generalis totius operis | 199 |