Menu Expand

De summo bono. Liber I

Ulrich von Straßburg

Herausgeber: Mojsisch, Burkhard | Libera, Alain de | Imbach, Ruedi

Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi, Bd. 1,1

2025

Zusätzliche Informationen

Bibliografische Daten

Abstract

Die Edition des umfangreichen Werks »De summo bono« Ulrichs von Strassburg (gest. 1277) stellt ein dringendes Desiderat der mediävistischen philosophiegeschichtlichen Forschung dar. Diese Summe bildet einen komplexen und anspruchsvollen Versuch, die philosophischen Ansätze Alberts des Großen in einem theologischen, z.T. aus Dionysius Areopagita entnommenen Rahmen zu systematisieren. Ulrichs Werk war in der deutschen Albertus-Magnus-Schule weitgehend bekannt, und es genoß eine besondere Verbreitung im 15. Jahrhundert. Zudem war es eine wichtige Quelle für den spätmittelalterlichen Albertismus und für Dionysius Carthusianus.

Inhaltsverzeichnis

Zwischenüberschrift Seite Aktion Preis
Cover U1
Inhaltsverzeichnis VII
EINLEITUNG IX
I. ULRICH VON STRASSBURG - REZEPTION UND TRANSFORMATION DES DENKENS ALBERTS DES GROSSEN IM 13. JAHRHUNDERT IX
II. NATÜRLICHE GOTTESERKENNTNIS UND THEOLOGIE XII
III. DAS SEIN UND DAS GUTE XXII
EX DICTIS FRATRIS ULRICI – EIN FRAGMENT VON ULRICHS SENTENZENKOMMENTAR? XXIX
PROLEGOMENA XXXIII
I. HANDSCHRIFTLICHE OBERLIEFERUNG XXXIII
II. HANDSCHRIFTENVERHÄLTNIS XXXIV
III. TECHNISCHE ERLÄUTERUNGEN LXI
LITERATURVERZEICHNIS LXV
ULRICI ENGELBERTI DE ARGENTINA: DE SUMMO BONO. LIBER PRIMUS. EDIDIT BURKHARD MOJSISCH 1
TRACTATUS PRIMUS: De modis deveniendi in cognitionem Dei 3
1. Prooemium huius libri 3
2. De naturali cognitione Dei. In quo ostenditur, quod Deus sit sie cognoscibilis et quid de ipso sit sie cognoscibilis, ut sciatur necessitas sacrae scripturae 6
3. In quo ostenditur, quod »cognitio existendi Deum« est nobis »naturaliter inserta« 10
4. De modo cognoscendi Deum per negationes secundum symbolicam theologiam 13
5. De modo cognoscendi Deum per causalitatem secundum denominativam theologiam 14
6. De modo cognitionis divinae per eminentiam secundum mysticam theologiam 16
7. De naturali dispositione intellectus ad cognoscendum Deum et de condicionibus huius cognitionis 18
8. In quo ostenditur per singula, quomodo invisibilia Dei naturali cognitione sciantur 20
TRACTATUS SECUNDUS: Qui est de his, quae pertinent ad proprietatem divinae scientiae, quae theologia vocatur 27
1. De necessitate scientiae sacrae scripturae 27
2. Quod theologia scientia sit. Et de subiecto eius et eius unitate 30
3. De principiis huius scientiae 33
4. De condicionibus theologicae scientiae, inquantum scientia est 35
5. Quod theologia sola sit vera sapientia et quod ei conveniunt sapientiae condiciones quaedam 39
6. De antiquitate theologiae et de residuis condicionibus sapientiae et habitus eius 42
7. Qualiter theologia sit certa et incerta 46
8. De aliis condicionibus praemissis 48
9. De multis specialibus modis theologiae 51
10. De sensibus sacrae scripturae 55
11. De doctrina regiminis "in exponendo sacram scripturam 58
Index auctoritatum 65
Index rerum 73
Index nominum 77